In Knokke is een punt gezet achter het Belgische voorzitterschap van het European Coast Guard Functions Forum (ECGFF). In het ECGFF werken de kustwachten van verschillende Europese landen samen om de veiligheid op zee te garanderen. Op de slotdag van de internationale top benadrukte Vlaams minister voor Visserij Hilde Crevits het belang van samenwerking met de kustwacht en andere partners, de sensibilisering van de vissers en de keuze voor innovatie.
Twee dagen lang spraken de deelnemers in Knokke over veiligheid en ordehandhaving op zee, en hoe die nog meer verzekerd kan worden door samenwerking over de Europese grenzen heen. De topics waren het voorbije jaar voorbereid in verschillende workshops die de Belgische Kustwacht als voorzitter organiseerde. Zo waren er workshops met Frontex, het Europese grens- en kustwachtagentschap waarbij onder andere illegale immigratie via zee aan bod kwam. Met EMSA, het Europese agentschap voor maritieme veiligheid, werd gefocust op de gevolgen van de European Green Deal voor de veiligheid op zee en de vergroening van de vloot. Een workshop van EFCA (het Europese agentschap voor visserijcontrole) zoomde in op de controle van de visserij en meer specifiek op nieuwe methodes om bewijsmateriaal te verzamelen en een werkgroep over cybersecurity probeerde de uitdagingen rond digitale veiligheid in kaart te brengen.
Nathalie Balcaen – covoorzitter Belgische Kustwacht “De voorbije 12 maanden waren een echte rollercoaster. We hebben heel fijn samengewerkt met onze Europese collega’s, veel knowhow uitgewisseld en tegelijk elkaar geïnspireerd tijdens de vele workshops. Het belangrijkste is dat de rit niet stopt hier in Knokke. Meer samenwerking en meer events als deze kunnen de slagkracht en efficiëntie van onze Kustwacht alleen maar verstevigen, daar blijven we ook na dit Belgische voorzitterschap aan verder werken”.
Piet Pieters – covoorzitter Belgische Kustwacht “Misschien staan mensen er niet altijd bij stil, maar ook op zee zijn er heel wat veiligheidsrisico’s, denk maar aan ongevallen met vrachtschepen, milieuverontreiniging, illegale immigratie… Dagelijks zijn er vele diensten in de weer om deze risico’s te beheren en met doeltreffend crisisbeheer de gevolgen van een incident maximaal te beperken. Bij dergelijke complexe risico’s is een multidisciplinaire benadering een absolute must, waarbij het delen van kennis over diensten heen cruciaal is. Risico’s en noodsituaties drijven soms letterlijk tussen verschillende landen, internationale samenwerking is een noodzaak. Om de internationale samenwerking te versterken, heeft België als voorzitter van ECGFF het afgelopen jaar verschillende initiatieven genomen”.
De rode draad rond veiligheid en ordehandhaving op zee in het Belgische voorzitterschap werd geïllustreerd door twee recente incidenten in de windmolenparken voor de Noordzeekust. Toen in 2019 een bootje met transmigranten in de problemen raakte nabij een windmolenpark, konden onze ordediensten de sloep pas vrij laat lokaliseren. Ondertussen is in samenwerking met onze buurlanden een proefproject ingediend voor de inzet van een speciale EMSA drone op zee. Meer ogen die gericht zijn op het water, moeten incidenten als deze sneller kunnen opsporen.
In februari 2022 werd het Algemeen Nood en Interventieplan (ANIP) voor de Noordzee afgekondigd tijdens de storm Eunice toen twee grote schepen op drift raakten in de buurt van windmolenparken. De tanker Maersk Nimbus - met 30.000 ton brandbare lading aan boord - kwam slechts 50 meter van een windturbine tot stilstand. Een grote ramp werd net vermeden. Wiljan Meijvogel van de Nederlandse Rijkswaterstaat sprak over de noodzeesleper die Nederland bij zo’n gevaarlijke incidenten inzet. Om zelf sneller op zo’n noodsituaties te kunnen reageren, plaatste de Belgische Kustwacht onlangs het aanschaffen van een eigen noodzeesleper op de politieke agenda.
Grensoverschrijdende samenwerking vertaalt zich ook concreet in de zogenaamde Multipurpose Maritime Operations (MMO), waarbij de visserijcontrole en andere kustwachtfuncties in hetzelfde gebied internationaal worden gecoördineerd. Frankrijk en België hebben hier al een aanvraag voor ingediend voor het Noordzeegebied, mogelijk volgt ook Nederland.
De kustwacht is een belangrijke partner bij reddingsoperaties en staat samen met andere diensten waaronder het Departement Landbouw en Visserij ook in voor de controle van de visserij op zee. Daarvoor worden nieuwe technieken gebruikt en ook meer en meer digitaal gewerkt. Samenwerking en teamwork is hierbij belangrijk, alsook het sensibiliseren en ondersteunen van de vissers en hen bij te staan in de vaak complexe regelgeving. Ook samenwerking op Europees vlak en met landen zoals het Verenigd Koninkrijk en Noorwegen zijn essentieel. Dit voorzitterschap heeft dat ook bewezen.
Vlaams minister van Visserij Hilde Crevits: “Verschillende partners waaronder de kustwacht en de Vlaamse controlediensten werken mee aan inspecties op vissersschepen op zee. Door alle krachten te bundelen en nauw samen te werken over de grenzen heen, slagen we erin om op een efficiënte manier en met innovatieve technieken controles uit te voeren in het belang van de toekomst van de visserij. Niet alleen zijn die controles nodig om na te gaan of vissers de regelgeving naleven, maar tegelijk staan we vissers bij om ze weg te wijzen in de soms ingewikkelde regelgeving. We investeren ook volop in onderzoek en innovatie om de gegevensverzameling op zee nog meer te verfijnen om de vissers te helpen bij een correcte rapportering. Het is daarbij ook onze missie samen met de vele partners om 24u op 24u, 7 dagen op 7 de veiligheid op zee te garanderen””
Op het gebied van maritieme veiligheid en ordehandhaving wil België ook graag deelnemen aan een uitwisselingsprogramma voor opleidingen tussen 1 februari 2024 en 2025. Deelnemers zullen een week lang een opleiding kunnen volgen bij een administratieve of operationele dienst binnen de Kustwacht van een andere lidstaat.
België gaf vandaag in Knokke de fakkel van het Europese voorzitterschap door aan Portugal. Uit handen van Nathalie Balcaen en Piet Pieters ontvingen João Aresta en Jorge Bolas uit Portugal de Europese vlag. De volgende maanden zullen de Portugese voorzitters verschillende workshops organiseren waaraan ook ons land zal deelnemen.