1999: een sleuteljaar
De ramp met de ‘Herald of Free Enterprise’ (6 maart 1987) maakte duidelijk dat er nauwelijks sprake was van een samenwerking tussen de betrokken diensten . Een betere coördinatie en een goede samenwerking was nodig.
In 1999 werden twee wetten van kracht:
Hierdoor kreeg ons land er een nieuw verantwoordelijkheidsgebied op zee bij, ongeveer 3600 km² groot, ook wel de ‘elfde provincie’ genoemd.
In juni 1999 besliste de ministerraad om een Interministeriële Economische Commissie – 'Subcommissie Noordzee' op te richten plus een werkgroep Kustwacht.
Deze werkgroep stelde een inventaris op van
- de bestaande middelen die op zee kunnen worden ingezet
- de maritieme regelgeving
- de bevoegdheden van de verschillende kustwachtpartners op zee
De werkgroep deed ook voorstellen voor de oprichting van een Belgische Kustwacht.
2003: Oprichting van een structuur Kustwacht
In 2003 wordt de structuur Kustwacht goedgekeurd bij Koninklijk Besluit. Op 8 juli 2005 sluiten de federale staat en het Vlaamse gewest een samenwerkingsakkoord. Zo worden alle kustwachtpartners betrokken en ontstaat er een andere, meer coherente, juridische basis voor de structuur Kustwacht.
2007: Inhuldiging Maritiem Informatie Kruispunt
Op 12 september 2007 werd het Maritiem Informatie Kruispunt (MIK) ingehuldigd. Het MIK bevindt zich in de marinebasis van Zeebrugge. Op het MIK werken de marinecomponent, de scheepvaartpolitie en de douane samen om ervoor te zorgen dat de wet ook op zee wordt nageleefd. Samen met het Maritiem Reddings- en Coördinatie Centrum (MRCC) in Oostende vormt het MIK de kustwachtcentrale. Het MRCC is het eerste contactpunt voor schepen in nood.